Als een wokkel klimt de kleine hangsteiger omhoog langs de Radiumschoorsteen. De allereerste klus voor de restauratie van de ruim 60 jaar oude schoorsteen is het uithakken van voegen en (tijdelijk) verwijderen van de klimijzers en trekbanden. Bovenaan de schoorsteen gaan de vakmannen van schoorsteenbouwer Harm Meijer B.V. straks heel wat rigoureuzer te werk: daar slopen én herbouwen ze de bovenste drie meters metselwerk.
Een vak apart
Hoofdaannemer voor de restauratie van de Radium schoorsteen is firma Koninklijke Woudenberg Ameide. Woudenberg is een erkend restauratie bouwbedrijf dat historische bouwwerken door heel Nederland voor de toekomst helpt bewaren. Sinds eind 2017 werkt Woudenberg aan een deel van de vestingmuren in de Lage Fronten. Daar worden vestingmuren onder handen genomen om verder verval tegen te gaan. Dat is niet de eerste klus in Maastricht: zo was Woudenberg recent betrokken bij de restauratie van het Maastrichtse stadhuis. “Mooi werk”, vindt bedrijfsleider Francis Delissen. “Maastricht is een prachtige stad, een schatkamer vol monumenten die een toekomst verdienen. Dat geldt ook voor de Radiumschoorsteen.” Het restaureren van oude schoorstenen is echter een vak apart, erkent Francis. “Wij hebben niet de juiste expertise, materialen en hulpmiddelen in huis om die klus tot een goed einde te brengen. Daarom hebben we de specialisten van Harm Meijer erbij gehaald.”
Werken op niveau
Een drie man sterk team van firma Harm Meijer B.V. reist tijdens de restauratie van de Radiumschoorsteen wekelijks vanuit het noorden naar Maastricht. Overnachten doen ze in de directe omgeving, want dagelijks op en neer rijden tussen Maastricht en Noord-Nederland zit er niet in. “Maakt niks uit, dat zijn we gewend”, reageert uitvoerder Alberto Zielman laconiek. “Wij werken door heel Nederland en soms ook daar buiten. En onze baas zorgt goed voor ons. Hij regelt altijd een fijn onderkomen in de buurt van het werk.” Ook de Radiumschoorsteen zelf is geen uitzondering voor de mannen. “Dit is met 45 meter een middenmoter. We werken regelmatig aan schoorstenen die 60 meter of hoger zijn.” Hoogtevrees kennen de mannen dan ook niet. “Het enige dat ons onder werktijd van de schoorsteen naar beneden krijgt is onweer. Omdat we op grote hoogte werken zien we dat al van ver aankomen. Als we zeker weten dat het onweer onze richting uitkomt, gaan we meteen naar beneden.”
Alberto Zielman en Francis Delissen
Staalkabel als levenslijn
Firma Harm Meijer B.V. is niet de enige firma die zich richt op de restauratie van oude fabrieksschoorstenen. “Er zijn er meer, maar wij zijn de enige firma die werkt met een hangsteiger. Dat is een uitvinding van onze baas,”vertelt Alberto trots. “Onze hangsteiger maakt het mogelijk om zonder onderbreking veilig en wel van onder naar boven en terug te werken. Zodra de werkzaamheden borsthoogte bereiken, beginnen we met het verplaatsen van een deel van de steiger. Zo gaat de steiger als een wokkel naar boven en beneden. Hierdoor hebben we geen grote, vaste steiger of hoogwerker nodig. Dat scheelt flink in de kosten.” Een stalen kabel aan de schoorsteen zorgt ervoor dat de mannen van Harm Meijer hun werkzaamheden steeds veilig kunnen uitvoeren. “De staalkabel hebben we helemaal bovenaan vastgemaakt en is onze levenslijn,” legt Albert uit. “En we dragen natuurlijk voortdurend veiligheidsharnassen. Er is maar één nadeel: hoe hoger we komen, hoe langer de klim om bij onze werkplek te komen duurt. Soms moeten we echt wel even een paar minuten op adem komen als we eenmaal boven zijn. Tussentijds even een kopje koffie halen of naar de w.c. gaan zit er dan niet in.”
De bovenste drie meter schoorsteen worden afgebroken en opnieuw opgebouwd
Van buiten naar binnen
De komende weken gaat de restauratie van de Radiumschoorsteen verder met het slopen en herbouwen van de bovenste drie meters metselwerk. “We takelen alle stenen naar beneden en kappen ze helemaal schoon voor hergebruik. Nieuwe stenen gebruiken we niet: dat zou een té groot verschil zijn met de overige bakstenen.” Ook de binnenkant van de Radiumschoorsteen ontkomt niet aan een stevige restauratiebeurt. “We gaan met een bakje de schoorsteen in en ontmantelen steen voor steen de binnenwand.” Een noodzakelijke en arbeidsintensieve klus licht Francis Delissen van Koninklijke Woudenberg toe: “Omdat de Radiumschoorsteen al zo lang buiten gebruik is heeft de binnenwand onvoldoende ventilatie gekregen. Die is er intussen zp slecht aan toe dat afbreken de enige optie is. De stenen takelen we straks een voor een naar beneden om ze vervolgens af te voeren via een klein deurtje aan de onderkant van de schoorsteen. Een nieuwe binnenwand komt er niet. Die is niet nodig omdat de schoorsteen niet meer wordt gebruikt.”
De binnenwand is niet meer nodig en verdwijnt
Voor altijd baken en naamgever
Naar verwachting ronden de mannen van firma Harm Meijer B.V. de werkzaamheden eind juni af. Dan zijn alle bakstenen weer netjes gevoegd en de stalen klimijzers en trekbanden terug van een anti roestbad in de verzinkerij. De letters van Radium Rubber zijn ingebakken in de oude bakstenen en blijven voor altijd behouden. Zo blijft de schoorsteen ook in de toekomst baken én naamgever van het omliggende Radiumterrein.
Fotografie: Fred Berghmans en Nadine Pulles
1 reactie